Saturday, February 13, 2010

YA OLUR YA OLMAZ


İstatistik derslerinde gördüğümüz formülleri bir kenara bırakalım. Herhangi bir şeyin olma ihtimali nedir?
Bence her zaman %50 dir.
Basit düşünün.. Ya olur, ya olmaz?

Milli Piyango’da büyük ikramiye?
Ya çıkar, ya çıkmaz?
70 milyon içinde size çıkma ihtimali derseniz, o zaman kullanın o formülleri istediğiniz gibi.
Ama size çıkar mı? Sizin açınızdan bakınca... Ya çıkar, ya çıkmaz? Net %50!

Ameliyata giriyorsunuz. Doktor komplikasyon riski %10 diyor. O, onun 100 hastada 10’unda çuvallayacağının tahmini.
Sizde komplikasyon olur mu? Ya olur, ya olmaz. Net %50.


Bugün tanıştığınız yakışıklı sizi arar mı?
George Clooney bile olsa ya arar, ya aramaz.. Yine net % 50!
Kimi arar diye sorarsanız, o zaman, telefon defterindeki kız sayısını, bunların hangilerinin güzel, hangilerinin akıllı, hangilerinin ilginç olduğunu, ve yakışıklının ideal kız tarifini öğrenerek de bir formül oluşturabilirsiniz. Yine de, aklına esip, en güzel yemek yapanı da arar mı, arar..

Olasılık hesapları bana saçma geliyor! Tamamen varsayım..Güneşin bile, sırf milyonlarca yıldır doğuyor diye, yarın da doğacağını varsayıyoruz..
Bütün veriler var mı elimizde? Evrenin sırrını çözmüş ve hatta sindirmiş miyiz? Yoo..
Ya 20 milyon yılda bir, özel bir durum oluyor ve güneş kapanıyorsa? Güneş tutulması falan gibi değil. Şalterinin inmesi gibi.. Bayağı kapanıyorsa ve bunun için çok da makul bir sebebi varsa. Bizim bilmediğimiz.. Ve o gün yarınsa?

Ceteris paribus diye bir deyim vardır ekonomide. “Diğer bütün koşullar sabit kaldığında” anlamına gelir. Diğer bütün koşullar sabit kalır mı peki?
Bir tahminde bulunacaksınız, ama savaş çıkmazsa, deprem olmazsa, başkan ölmezse, cumhurbaşkanına anayasa fırlatılmazsa diye bir sürü de mazeretiniz olacak..Sonra bu tahmini en kritik kararlarınıza baz alacaksınız..
Hayatınızın kararları bir “varsayıma” bağlı olacak.. Niye? Çünkü varsayan bu işi iyi biliyor. İyi tahmin yapar. Oh ne iyi!

Bundan değil midir, hiçbir krizin öngörülüp önlem alınamaması?
Sakin havada herkes iyi kaptan! Fırtına çıkarsa, o zaman batarız!!

Bütün koşullar sabit kalacaksa, ben de hesaplarım şimdi kafadan doların seneye kaç TL olacağını.
Bulutlar bu halde kalırsa, yarın yağmur yağmayacağını. Hatta hep böyle kalırlarsa HİÇ yağmur yağmayacağını...



Olasılık hesaplarını boşverin siz.
Birşey ya olur ya olmaz..
Siz hayatın keyfini çıkartın.
Yarın ya varsınız, ya yok...

2 comments:

  1. Ilgilenirsen ve vaktin olursa asagida linki olan kitabi bir oku:

    http://www.amazon.com/Black-Swan-Impact-Highly-Improbable/dp/1400063515#noop

    Matematik kismi bana bir boy buyuk geldi ama geri kalani hayatta istatistigin onemi(veya onemsizligi, nasil bakarsan) hakkinda faydali bilgiler veriyor.

    ReplyDelete
  2. Tabi ki ilgilenirim ve kitap okumaya da her zaman vaktim var. Linke baktim; kitabin icine de goz attim; ve ısmarladım. Tavsiye için çok tesekkur..

    ReplyDelete